Replika telefon ile osmanli tarihi bilimi konu

replika telefon ile osmanli tarihi bilimi konu

replika telefon ile osmanli tarihi bilimi konu demede yen İmiş, fakat hu küçük çar[nşına(!aıı Mirçâ tilkin edıii'rok kat î bı !ı Karpat dağlan elr^nndeki Kurtça de Argeş (Arcaş Kurteası) şehrine kadar takip edildiyse de ele geçnıiyerek Transılvanya (Erdel) mıntnkasma kaçmağa muvaffak olmuşlurb Osmanldar Mirçâ’-nın verine \ lad adında bir beyi prensliğe getirip vergiye bağladıktan sonra yanına bir mikdar Türk muhafızı bırakmışlardır.Macaristan a kaçmış olan Mirçâ, daha 1391"de Macarlara karşı kendisini emniyette tutmak için Lehistan kıralı Via d isi av ile bir ittifak akdetmiş, fakat 1394’de OsmanlıIardan kaçarak düşmanı olan Macarlara ilticaya mecbur kalmıştı. Bunun üzerine 1395 şubatında Braşov (Kronştad)’dan gelen Macar kıralı Sigis-mund ile Mirçâ arasında Türklere karşı bir ittifak yapılmıştı; Sigismund aynı sene temmuzunda Eflâk'a girip daha evvel memleketine dönmüş olan Mirçâ ile birlikte OsmanJıların Eflâk prensi tâyin ettikleri Vlad’ı Tuna’nm sağ sahiline yani Türk arazisine kaçırarak Tuna kenarındaki küçük Niğebolu'yu elde ettiyse de Türklerin yardımını gören VI a d, Macar kuvvetlerini basmak suretiyle Sigismund’u tehlikeli vaziyete sokmuştu. VI ad, meşhur Niğebolu savaşına kadar Osmanlıların himayesi sayesinde yerinde kalabilmişti.

Sigismund 1396’da Haçlı kuvvetleriyle Türkler üzerine hareket ettiği sırada Erdel voyvodası Stibor’ı Vlad’ın üzerine yollamıştı. VI a d, mağlûp olarak kaçmış ve onun yerine Macar-arın yardımiyle Mirçâ ikinci defa Eflâk prensi olmuştur (1396). \iğebolu muharebesinden bir sene sonra Yıldırım Bayezid izzat ordusunun başında olarak Eflâk'a geçerek Mirçâ’ya had-ini bildirmişti; bunun üzerine Eflâk prensi, kabul ettiği on beş

^ Jireçek, Bulgarların tarihi isimli eserinde 1394 senesi son baharında rçâ üzerine yapılan bir seferde, Osmanb pâdişâhının mağlûp olarak Mirçâ anlaşmak zorunda kaldığım yazmakta ise de Osmanb tarilıleri

Dangın ölümünden sonra Eflâk prensliğinde Mirçâ’nın Alel sandru Aide a adındaki oğlu bulunup altı sene kadar buıaı kalmıştır. Bundan sonra 1435’de Via d Drakul, yani Şeytan Eflâk beyi olmuştur; iki yüzlü bir politika takip eden Vlaı karşı ^ rakip çıkan ikinci Dangın oğlu üçüncü Dan, 1439 bunu kaçırarak prensliği ele geçirmiş ve Osmanhlara iltica eti olan Vladf 1441’de, her sene on iki bin duka ve devşirme! her sene beş yüz çocuk vermek şartiyle ikinci defa Eflâk beylij şlde edip rakibi üçüncü Dan’ı kaçırmıştır.

Buğdan (doğrusu Boğdan) veyahut Moldavya pj çimalî Transilvanya^da Maramureş replika telefon şehrinde oturan küçüj^^ üiah asıizâde ailesinin, Macar kıralı birinci Layoş’a karşı ^ ederek bu mıntıkaya yerleşmesinden sonra kurulmuştur, j i voyvoda Boğdan 1359’da Moldavya voyvodasını mağlûp ve prensliğin banisi olmuştur. Bundan dolayı Moldavya liğine Buğdan (Boğdan) prensliği denilmektedir.

Boğdanhlar ile Osmanlılar arasındaki münasebetler sonraki asırda başlar. Osmanlı hâkimiyetinden evvel Bogiaı voyvodaları bir taraftan Macar ve Polonya kırallarının miyet iddiaları, diğer taraftan bu iki devletle rekabet eden Altın Ordu Devletinin ileri sürdüğü talepler karşısında bir muvazen politikası takibederek memleketin istiklâlini hukukî bakımclâ değilse bile fVlen idame edebilmişlerdir. Halbuki güneydeki E lâk devleti Osmanlı Türklerinin hâkimiyetine boyun eğmişti.

Boğdan, Osmanlı Türkleri ile doğrudan doğruya tema gelmezden evvel replika telefon Osmanhlara karşı vücuda getirilen müdal "eşkilâtına girdi. Voyvoda Aleksandru cel Bun (voyvot ğı 1406 —1432) 1412 Lublin muahedesi ile Macar kıralı Sig und’a ve Lehistan kıralı Vladislav Jagello’ya, Türl rafından taarruza uğradıkları takdirde bunların tardını ta İÎ etti. Yardım etmediği takdirde bu iki kıral onun mülK $im edeceklerdi.

OSMAiNMI AM \l MAI.K.AN t > I V I I TI, | |( |

Osmanlilar, (< If l»i M «■ voyvoda.«! JVlihairi ınağlTıp

MM* d zaıtiüiııııda. 1420'do l^flfâk i'l tikten Hoııra />«/<ri(e ile ıı»;ajj;ı Tuna karalarını hükümleri altına almıt^lar ve ilk <lefa olarak Boğdan topraklarına akın yaparak UnicHler manHahımlaki Bojj;-dan liman ve kaPası olan Akkirman (Celalea Alha) şehrini muhasara etmişlerdir. Fakat bu muhasara muvaffakiyetle netie.ebuı-memiştir.

1426 tarihinde Lehliler ile Macarlar ve Boğdanlılar arasımla, Niğebolu muharebesi için olduğu gibi, bir haçlı birliği vücuda getirmek teşebbüsü neticesiz kaldı. 1431’de Aleksandru ccl Bun, Eflâk prensi Aleksandru Aldea’nın yardımı ile 11. Muradım kuvvetlerine karşı bir zafer kazandı. Bununla beraber Osmanlı tazyiki kuzeye doğru da gittikçe daha ziyade kuvvetleniyordu.

İleride görüleceği veçhile bu vaziyet, Türk istilâsı karşısında âciz kalan voyvoda Petru Aron’un 1455 Eylülünde Fatih Sultan Mehmed’in metbuluğunu tammasiyle neticelendi'.

OSMANLI - BOSNA KIRALLIĞI MÜNASEBETLERİ

Bosna, X. yüzyılda Hırvatistan kırallığına tâbi olup muhtariyet halinde (ban) denilen yerli beyler tarafından idare ediliyordu; bunlar Bogomil mezhebinde olduklarından^ Papa’mn em-rîle Macarlarla birinci haçlı ordusuna çiğnettirilmişler; fakat buna rağmen Macarların himayesinden yine ayrılmayıp sıkı surette o kıralhğa bağlanmışlardı.

1360 senesinde Bosna üzerine yapılan seferi müteakip Macarların Banat umumî valisi ve Macar kıralı I. Layoş (Ludvig-Lui)’un eniştesi olan Tvartko, Macar kırallığına bağlı olmak üzere, Bosna hanlığına getirilmişti. Tvartko’nun babası S tef an Kostermaniç (Etienne Kosterman) 1322’den 1352 senesine kadar Macar’ların hâkimiyeti altında otuz sene Bosna’da hanlık

'Bu hususta geniş malûmat almak için bakımz: C. C. Giurescu, CapU tulatiile Moldavei cu Poarta Ouomana, Bucureşti 1908; ve A. Decei*nin Uiâm AnsiklopedisVnin Türkçe tercümesinde yazdığı makale (Fasikül 19,

den çarpıştı; Katara evvelce Macarlara ait iken kıral vefatı üzerine replika telefon Tvartko ile Balşa’dan her ikisi de bu mühimi manı almak istiyorlardı; Tvartko gerek burayı ve gerek buu ile Raguza Cumhuriyeti arasındaki yerleri aldı; 1383’de Dalım ya’daki nüfuzu sebebiyle Venedikliler, Tvartko’yu Venej hemşehrisi îlân etmişlerdi; Venediklilerin bundan maksadı | çarklara karşı Tvartko*yu tutmaktı; Tvartko, Layoş’unlJi İe ölümünden sonra kıratlığını îlân eylemiş-ti.

Osmanhlar Rumeli’de fütuhat yaparlarken Tvartko Bo trah bulunuyordu. Türklerin JViş’i almaları, Tvartko’yu I açya sahilindeki fütuhattan içeri çekti; bu suretle daha a muharebesinden epey zaman evvel bunlar MacarlarlaTi t karşı Bosna, Sırp ve Hırvatlarla ittifak yaptılar, lîoguzfl’ fnya’ya kadar sahip olan II. Balşa da bu konfederas]! I olmuştu; Tvartko’nun kayın pederi Vidin Bulgar i t iş i m ir ile La zar’ın damadı Tırnova Bulgar kıralı}

OSMANL/I AH VF HALKAN DEVLETLERİ

man henüz fiiJi cüarak İmi ittifak Ermemişlerdi, ikinci Balşa'-nın ISd-SVle OsmanJı kuvvrtle ^le yaptı^ muharebede maktul diişme^i bu birleşmeyi sarsmıştı Sırp ve Bosna kuvvetleri 1387’de Ploşnik vadisinde uc kumandam Şahin bey kumandasındaki ' i k akıncıJannı İm -'*--'“- 790 H/1388 M; bu bozgunluk Xürkleri BalkanJardar çıkarmak için müttefiklerin derhal faaliyete geçmesini mucip olduysa da I. K.osova muharebesindeki mağlûbiyet, ümitlerini kırdı (1389).

Bu muharebeyi kaybetmekle beraber Tvartko, rakip addettiği Sırp despotu replika telefon Lazar’ın Kosova muharebesinde ölümünden memnun olmuştu; hakikaten Bosna kiralının bundan sonra kuvvet ve nüfuzu artmış, Macarlara karşı isyan eden Hırvat’lara yardım edip 1390’da Hırvatistan'dı işgal ve Da/moçya’yı Bosna’ya ilhak eylemiş ve kendisini de Bosna’dan başka Hırvatistan ve Dalmaçya kıralı ilân etmişti. Tvartko 23 Mart 1391’de ölmüştür. ölümünden az evvel Osmanlı akıncılarının taarruzlarına uğ-radıysa da Macar kıralı Sigismund’un yardımı sayesinde bu taarruza karşı koyabilmişti.

Tvartko’dan sonra yerine kardeşi Îstefan Dabiça kıtal olmuştu ^ Bunun zamanında Macarlar, Hırvatistan ve Dalmaç-ya^yı zaptettiklerinden Bosna kıralbğı küçüldü; Dabiça Macar-larla dostluk kuramamıştı; bundan dolayı 1394’de Üsküp sancak beyi Paşa Yiğit’in oğlu tarafından Bosna üzerine yapılan^ akmlara karşı Macarların yardımını görememişti.

Îstefan Dabiça 1398’de öldü ve bundan sonra Bosna, Dabiça’nın karısı Elen Gruba tarafından niyabetle idare edildiyse de Bosna kırallığı nüfuzunu iyice kaybetmişti; çünkü üzerlerindeki kuvvetli baskı kalkmış olan yerli prensler, serbest harekete ve devlet merkezini tanımamıya başlamışlardı; Dabiça^nın öldüğü sene bir Osmanlı akıncı kuvveti Bosnd*yı istilâya teşebbüs eylemişti; Bosna’nın dahilî karışıklığı az fasıla ile sonuna

Bunun oğlu Istefan Tomasiç (1461—1463) hararetli|,' katolik olduğundan, Bogomilleri memnun edemedi; onlar Jj Türklerden tarafa döndüler ve bu suretle Fatih Sultan Mei med Bosna üzerine yürüyüp Bosna kıralım B/agaj^da esirederçi öldürdü ve Bosna kırallığı da doğrudan doğruya ilhak oluni| sancak olarak idare edildi (1463). Macar kıralı, Bosna’yı alnıal için 1465, 1471 ve 1479 senelerinde üç defa harekete geçtivit de mükemmel teşkilâtile buraya yerleşen ve Bogomil mezheliıı deki Bosnahlan ele almış olan Osmanlıları buradan çıkaramaiı Bosna balkının kütle halinde müslüman oluşlarında hah Bogomil olmasının birinci derecede tesiri vardır; çünkü, Allahsın kulu ve peygamberi olarak tanıyan müslümanlık, Bop nil mezhebindeki Bosnahlara yumuşak ve uygun gelmişti. Kal(^ k âleminin bunları Jâtin kilisesine bağlamak için yaptıÜaî tzyik ve katbi âm bir netice vermemiş, tebaasının dinî işlet» ınşmıyan Osmatıh Devleti ise hiçbir tesir yapmadan miil®

' halk kütlesini, yani Bogomilleri camiası içine alıvenniş®